Weinig smaken in energietransitie

Rutger Bergboer, adviseur warmtetransitie van Gemeente Noordoostpolder

Niet veel smaken 

Hij gaat dieper in op de warmtetransitie. “Er zijn eigenlijk niet zoveel smaken waaruit we kunnen kiezen. We kunnen warmtenetten aanleggen, elektrificeren door all electric warmtepompen aan te schaffen of men kan voorlopig nog voor de hybride variant opteren. Veel meer keuze is er niet.” 

Warmtenetten komen vaak moeizaam van de grond, voornamelijk door de kosten en lange procedures, stelt Bergboer. “De aanleg van een warmtenet vergt een grote investering. Die moet uiteindelijk worden terugverdiend met de levering van energie aan de aangesloten huizen. Als je bewoners wil overtuigen om over te stappen van aardgas op warmtenetten, dan moet er een aanbod klaarliggen dat kan concurreren met het huidige aardgasaanbod. Op dit moment zijn de totale kosten voor bewoners vaak hoger in vergelijking met verwarmen met aardgas.  Gaat het om LT-warmtenetten, dan zijn er vaak nog extra aanpassingen nodig in de woning. Kortom, als een bewoner meer moet betalen of hij moet inboeten aan comfort, zal hij niet snel van het gas af willen als hij daartoe niet wordt verplicht of wordt gecompenseerd.” 

Afhankelijkheid energie 

Toch ziet Bergboer ook een positieve kant. “Een recente studie van Berenschot stelt dat warmtenetten voor de samenleving als geheel het goedkoopst zijn. Bovendien zorg je hiermee voor minder afhankelijkheid van de import van energie, want die afhankelijkheid van energie is vaak van landen waar je liever niet afhankelijk van wilt zijn, heeft de recente geschiedenis volgens mij laten zien. Dan kun je beter kijken naar lokale warmtebronnen zoals restwarmte, aquathermie of grondgebonden warmte. Dat kost misschien op korte termijn geld maar levert je op de lange termijn veel meer op.” 

Netcongestie

Een ander beleid zou kunnen leiden tot meer interesse. “Aangezien de trajecten rond warmtenetten erg lang duren en positieve businessmodellen lastig zijn te realiseren, nemen bewoners die het kunnen betalen, vaak het heft in eigen handen en schaffen warmtepompen aan en plaatsen zonnepanelen”, gaat Bergboer verder. “Maar op steeds meer plekken is sprake van netcongestie. Dus ook die route loopt steeds vaker vast.” 

Collectief betaald

“Het bijzondere is dat de kosten van netverzwaring in een bepaalde wijk door collectief Nederland wordt betaald in de vorm van belasting. Op het moment dat je die kosten alleen zou neerleggen bij de huishoudens van de wijk(en) waar netcongestie is in plaats van dat iedereen in Nederland daaraan mee betaalt, dan ben ik benieuwd wat er gebeurt. Mijn advies aan het beleid is dan ook om te onderzoeken of je ook warmtenetten collectief kunt bekostigen. Je infrastructuur voor je warmtenetten zou je net zoals de riolering en elektriciteitskabels en straatverlichting door alle belastingbetalers moeten laten betalen. Als overheid zou je je dus niet moeten druk maken over wie wel of niet zal aansluiten. De overheid zou Nederland en de energievoorziening als één integraal systeem moeten zien waar alle Nederlanders aan meebetalen. Dit zou betekenen dat de energiekosten in eerste instantie wellicht voor iedereen omhoog zullen gaan, maar je komt uiteindelijk tot een veel evenwichtiger en eerlijker systeem waarbij iedereen kan meedoen.” 

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.